İnsanın bazı temel ihtiyaçlarını tatmin etmek için tesis edilmiş, örgütlenmiş usullerin, kuralların bütününe toplumsal kurumlar denir. Sosyolojide en önemli kavramlardan biri olan kurum, birçok sosyolog tarafından ele alınmış ve tanımlanmaya çalışılmıştır.

İnsan hayatı üç önemli geçitten geçer; doğum, evlenme ve ölüm. Ölüm bu geçişlerin en şiddetlisidir. Ölüm etrafında törenler, dini ve batıl inançlar gelişmiştir. Ölümü uzak tutmayı, öleni uğurlamayı ve yad etmeyi, gerie kalanları teselli etmeyi amaçlayan ritüeller geleneğin parçası olmuştur. Dil; ölüm gerçeğini çok çeşitli biçimlerde ifade etmiştir. Ölüm; mezar taşlarıda dahil olmak üzere hemen hemen bütün sanat ve edebiyat eserlerine konu olmuştur.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Araştırma Merkezinin 2010 yılı semineri konusu, Tarih Bölümü öğretim kadrosunun ortak kararıyla Türkiyede İskân ve Şehirleşmeye tahsis edilmişti. On sekiz bildiri başvurusunun yapıldığı seminer, 25 Mayıs 2010 tarihinde dört oturumda gerçekleştirilmiştir. Bu bildirilerin konu başlıkları, içerik bakımından Anadolu ve Trakya coğrafyasında eski çağlardan Cumhuriyetin kuruluşuna kadar geniş bir zaman diliminde iskân ve şehirleşme tarihine geniş bir pencere açmıştı

İyilik yap denize at, balık bilmezse Hâlik bilir! İslam inancı on dört yüzyılı aşkın bir süredir hayırseverliği vaaz ediyor olmasına rağmen İslamiyet tarihi bu bakış açısından hemen hemen hiç araştırılmadı. Oysa sultanların, servet sahiplerinin, hatta orta halli insanların hayır için kurduğu vakıflar her çağda Müslüman toplumları ve kültürleri biçimlendirmişti. İslamiyetin doğuşundan bugüne kadar tarihsel koşulların, toplumsal statünün, toplumsal cinsiyetin, yaşın ve birçok diğer faktörün dini ideallerle et

XIX. yüzyılda Batıda belirginleşen modern toplum modelini açıklamak ve Batı-dışı toplumlar karşısında değişimin inisiyatif ve öncülüğünü elde tutmak amacıyla toplumsal değişme teorileri Batı-merkezli açıklamalar olarak evrenselleştirilmiştir. Batı, XIX. yüzyılda elde ettiği üstünlüğü temellendirmek için tarihin bütün dönemlerini kapsayan ve kendi evrensel öncülük iddiasını öne çıkaran bir toplumsal değişme anlayışının savunuculuğunu üstlenmiştir. Batı-merkezcilikten anlaşılması ve eleştirilmesi gereken yön

Sosyoloji, kendine konu aldığı toplumlar gibi tarih içinde oluşmuş bir bilgi sistemidir. Kendi doğuş ve gelişme koşullarından yakından etkilenmiştir. Böylece sosyolojinin ele alınması, kendi gelişmesi içinde yeniden değerlendirilmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Sosyoloji bilgileri ancak kendi tarihleri ile olan ilişkileri içinde bir anlam kazanabilmektedir. Bu açıdan bizim konumuzu ele alış biçimimiz, konu üzerinde yapılmış alışılagelen çalışmalardan biraz farklı olacak sanıyoruz. Biz yalnızca sosyoloji ile

Toplum Farklılaşmaları ve Din Olayı, Baykan Sezer'in en önemli, yoğun çalışmalarından biridir. Buna karşılık önemine layık bir ilgi gördüğünü söylemek zordur. Din ile ilgili tartışmaların öne çıktığı, dinin sürekli gündemde olduğu son dönemde bu kitabın görmezden gelinişi ilgi çekicidir. Bunun iki nedeni vardır. Baykan Sezer'in din olayına yaklaşımı egemen Batı sosyoloji anlayışının dışında olduğu gibi Türkiye'de din olayına yaklaşımı geçerli olan güncel tavrın da dışındadır. Din olayına temel yaklaşım günü

Bozkırın Doğu'da büyük bir stratejik önemi vardır. Asya'daki yerleşik toplumların can damarları olan akarsuların hepsi asya yaylalarından doğmaktadır. ATÜT uygarlığına temel olan akarsuların kaynaklarını kontrol etmek, bozkır haklarına büyük stratejik bir önem kazandırmıştır. Bozkır halkları da, bu stratejik önemden gereğince yararlanmasını bilmişlerdir. Anadolu, İran, Afgan yaylalarında kurulan büyük uygarlıklarda ancak bu stratejik önemle açıklanabilir.

Çoban Kitabı'nda kültürümüzde çobanlık ile ilgili bilgiler kayda geçirilmiştir. Yörelere, mevsimlere ve zaman dilimlerine göre çobanlıkta hangi işlerin yapıldığı anlatışmış, çoban kıyafeti, çoban sopası, çoban köpekleri, çobanlıkla ilgili terminoloji ve etimolojiler, çobanlığın atasözleri, deyimlere, manilere, ezgilere, siyasi söyleme yansıması, çobanlığın öncülük ve kurtarıcılık ile ilişkisi; din, mitoloji, destan ve masallarda çobanlığın ne şekilde ifade edildiği ele alınmıştır. (Arka Kapak)

Bu kitap şimdiye kadar bazı Türk Sosyologları üzerine yaptığım denemeleri, Türk sosyoloji tarihi çerçevesinde çeşitli dönemleri içeren araştırmalar ve yine bu konularla ilgili değerlendirmeleri kapsamaktadır. Makaleler birbirinden bağımsız olarak kaleme alınmasına karşılık, hepsinin içeriği Türk sosyologları ve Türkiye'de yapılan sosyoloji çalışmalarıyla ilgilidir. Bu kitapta yer alan bazı yazılar kendi içerisinde bir sıraya sokulurken, aralarında bir süreklilik sağlanmaya çalışılmıştır.

Türk Sosyoloji Tarihi'nin bu ilk cildinde Fransız Devrimi'nden Meşrutiyet'e kadar öne çıkan önemli dönüm noktaları ele alınmaktadır. 19. yüzyılın önemli olayları, Osmanlı'da ortaya çıkan Batılılaşma Hareketleri ve Birinci Dünya Savaşı öncesi gelişmeler ki bu tarihi olaylar, 20. yüzyılı şekillendiren ve 21. yüzyıl olaylarına etki eden, bugün de herkesin merakla öğrenmek istediği konular.

Temizlik kavramı; zıddı olan pislik kavramı ile birlikte var olabilir ve anlam kazanır; aynen gece ve gündüz, canlı ve cansız kavramlarında olduğu gibi. O sebeple temizlikten söz ederken haliyle pislikten, kirlilikten de söz etmek gerekir. Temizlik geleneklere bağlıdır, toplumdan topluma farklılık gösterir. Temizlik bir mekanı, tahsisatı, zamnı, biçimi ve alet edevatı vardır. Savaş şartlarında yaşam düzeni bozulur; temizlik imkanları felce uğrar; temizliğin yapılamaması felaket anlamına gelir. Etik değerler

Sosyoloji Yıllığının bu kitabında Türkiyede Toplum Bilimlerinin Gelişimini çeşitli yönleriyle ele alıyoruz. Genel olarak bilim ve toplum bilimlerinin biçimlenmesi sosyolojinin temel konularından biridir. Sosyoloji, bir bilim dalı olarak ilk ortaya çıkışından itibaren bilimsel konumu itibariyle diğer toplum bilimleriyle ilişki içinde olmuştur. Toplum bilimlerindeki gelişmelerden hem etkilenmekte, hem de bu gelişmeleri etkilemektedir. Türkiye özelinde bu iki yönlü ilişki biçiminin oldukça ilgi çekici bir tari

Sosyal Bilimler arasındaki sınırlar, eskiden beri zaten kesin ve belirgin olmaktan uzak iken, zamanımızda iyice belirsiz hale gelmiştir. Bir sosyolog için tarihin, bir edebiyatçı için psikolojinin alanı artık yasak bölge değildir. Felsefe ise siyaset, edebiyat, ahlâk vb. ile çok yakın ilişkiler hâlindedir. Sosyal düşünce, bütün bu ilişkiler ağının oluşturduğu geniş alanın ortak paydası olarak görülebilir. Sosyal düşüncenin her dilde geniş bir literatüre sahip olduğu muhakkaktır. Bu konularda Türkçe yazılmı

Ülkemizin yetiştirdiği önemli düşünce adamlarından birisi olan Hilmi Ziya Ülken bu kitabında dünyada ve Türkiye´de Sosyolojinin kısa tarihini vermektedir. Sosyal bilimlerin diğer disiplinleri göz önüne alındığında yeni bir disiplin olan sosyoloji, Türkiye´de pek çok ülkeden daha önce kurumsallaşmıştır. Şüphesiz bunda Hilmi Ziya Ülken´in katkısı büyüktür. Milletlerarası bilimsel kurumlar nezdinde saygın bir yere sahip olan Hilmi Ziya Ülken bu eseriyle Türk okuyucusunu sosyoloji sahasında dünyadaki gelişme

Türkiye´de Batı kaynaklı toplum düşüncesinin, Batı bilim ve anlayışının krizde bulunduğu ve canlılık gösteremediği bir ortamda Sosyoloji Yıllığı kitaplarının usulden olmanın ötesinde belli özellikleri ve gerekliliği vardır. Günümüz postmodern bilim anlayışı ortak çaba ve görüşü önemsememektedir. Toplumun çözüm üzerinde etkinliğini ve çözümünü paylaşma çabasını reddetmektedir. Türkiye´de bu süreç daha farklı bir görünüm almıştır. Geçmişte Türkiye´de gelenek ve birikime dayalı ortak çalışmaların olmayışı, bir